De tentoonstelling ‘Jong leven’ gaat over rituelen en gewoonten bij geboorte en doop van mensen die de laatste circa honderd jaar op de Veluwe wonen. Dit zijn Nederlanders en mensen met een multiculturele achtergrond, zoals uit de Molukken, Turkije, China, Brazilië, Suriname enzovoort.

Weet je bijvoorbeeld wat een ‘baker’ is? Of het ‘wievenmaol’?
En ken je het begrip ‘kraamkloppertje’?
Of wat ‘het zichten van de luiermand’ is? Nieuwsgierig geworden? De antwoorden krijg je als je het Nederlandse deel van de tentoonstelling ‘Jong leven’ in de kapschuur bij het museum bezoekt!

Als je het deel ‘Jong leven’ van Suriname en Afrika bekijkt, zie je waarom het belangrijk is om wat blauwsel op het voorhoofd en achter de oortjes van een pasgeboren kindje te smeren. Ook wordt uitgelegd waarom Turkse mensen het amulet ‘boze oog’, dit heet Nazar boncuğu of Nazar boncuk, op de kleertjes van de baby spelden.

Voordat de baby geboren wordt, moet er thuis heel wat gebeuren. Dat was vroeger ook al zo. In Nederland was burenhulp of noaberschap, zoals ze dat op de Veluwe noemen, heel belangrijk. Als de baby zich bijvoorbeeld ‘s nachts aankondigt, dan worden snel alle carbidlampen uit de buurt verzameld, zodat de vroedvrouw kan zien wat ze doet tijdens de geboorte van de baby. Sindsdien is er veel veranderd. De baker is vervangen door de kraamhulp. Het kraamkloppertje is ingeruild door de ooievaar en in plaats van kandeel (een romig geel drankje met alcohol) krijgt het bezoek tegenwoordig een kopje thee of koffie met een beschuit met muisjes.

Er is tegenwoordig ook de luxe om te kiezen waar je wilt bevallen, thuis of in het ziekenhuis. Je kunt van te voren met je verloskundige een bevallingsplan samenstellen met al jouw eigen wensen erin, de gekste dingen soms. Bijvoorbeeld of je speciale muziek wilt horen tijdens je bevalling of dat je in bad wilt bevallen of wat je ook maar wilt. Als het te realiseren is, dan kan het. Er zijn feestjes van te voren zoals de gender reveal party, het feestje waarin het geslacht van het kind bekend gemaakt wordt, en de babyshower waarin gevierd wordt dat het kindje op komst is.

In de Molukken werkten de vrouwen op het land, ook als zij hoogzwanger waren. Het is belangrijk dat er, tijdens de eerste wassing van het kindje, schoon gekookt water wordt gebruikt. Het kan gebeuren dat het kindje komt tijdens het landwerk. Schoon water is dan niet voorhanden. Om deze reden nemen de vrouwen kokosnoten mee. Het kokoswater in de noot is helder en schoon en daar kan het kindje mee gewassen worden.

In de tentoonstelling is de klederdracht van vroeger te zien. Kunstig gemaakte doopmutsjes, fraaie doopjurken en kleurrijke jongens- en meisjesmutsen. Ook de zilveren brandewijnkom die bij het ‘wievenmaol’ rondgaat en de ‘pillegiften’ ontbreken niet. Wat dat zijn, wordt duidelijk als je de tentoonstelling bezoekt.

Kinderkleding uit Brazilië wordt tentoongesteld en er is een prachtige foto van de babyshower te zien. Zo gauw het in de Braziliaanse traditie bekend is of het een jongen of een meisje is, mag de naam van het kindje bekend gemaakt worden. Het is een Chinese traditie om baby’s mooi aan te kleden en op de foto te zetten. Vooral voor het Chinese Nieuwjaar. Dit vindt plaats tussen 21 januari en 20 februari. Een nieuw jaar begin je in China met een schone lei, een schoon huis  en met nieuwe feestelijke kleding. 

Heel bijzonder zijn de babyhemdjes gedragen door twee Molukse meisjes tijdens hun verblijf op het schip de Skaubryn die in mei 1951 vanuit Surabaya in Rotterdam aankomt. Met deze boot arriveren 1198 Molukse mensen, waaronder 348 Molukse militairen, 9 Marine Molukkers, 276 vrouwen en 563 kinderen waarvan meer dan honderd baby’s. Twee baby’s overlijden tijdens de reis door de hitte. Het schip blijkt niet goed voorbereid op de hitte in de Tropen.

Aan de hand van verhalen, foto’s en objecten krijg je op deze wijze een multicultureel beeld van wat er de laatste honderd jaar tot nu rond het thema geboorte en doop te beleven is. Bezoek de tentoonstelling. Het is zeer de moeite waard.